Ngày 24/5, Học viện Cảnh sát Nhân dân phối hợp với Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an) và Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) tổ chức Hội thảo khoa học “Quản lý, phát hành, sử dụng hóa đơn điện tử – Những vấn đề đặt ra trong công tác phòng ngừa, điều tra tội phạm về kinh tế, tham nhũng, buôn lậu trong tình hình hiện nay”. Thiếu tướng-TS. Chử Văn Dũng, Phó Giám đốc Học viện Cảnh sát Nhân dân chủ trì Hội thảo; Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) Mai Sơn tham dự và đồng chủ trì Hội thảo.
Thiếu tướng, TS. Chử Văn Dũng, Phó Giám đốc Học viện Cảnh sát Nhân dân phát biểu tại Hội thảo
Dự Hội thảo có đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc Tổng cục Thuế gồm: Vụ Chính sách, Vụ Quản lý thuế DNNCN; Vụ Kê khai, Cục Thanh tra Kiểm tra, Cục Công nghệ Thông tin, Cục Thuế Doanh nghiệp lớn, Cục Thuế TP Hà Nội, Cục Thuế TP Hải Phòng, Cục Thuế tỉnh Phú Thọ; Đại diện lãnh đạo các đơn vị chức năng thuộc Học viện Cảnh sát Nhân dân; Đại tá-ThS. Nguyễn Quang Phương, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát kinh tế (Bộ Công an) và đại diện lãnh đạo Phòng 1, Phòng 2 và Phòng 4 Cục Cảnh sát kinh tế; Đại tá-TS. Đoàn Hồng Hiệu, Phó Giám đốc Công an tỉnh Cao Bằng; Phó Cục trưởng Cục Quản lý đăng ký kinh doanh (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) Nguyễn Thị Việt Anh; Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam Lưu Văn Tuyển; Kế toán trưởng Ngân hàng Vietcombank La Thị Hồng Minh; đại diện lãnh đạo Phòng Cảnh sát kinh tế Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Xuất phát từ yêu cầu cấp bách của thực tiễn
Phát biểu khai mạc hội thảo, Thượng tá-PGS.TS Phạm Tiến Dũng – Trưởng Khoa Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, môi trường đánh giá, trong những năm qua, quá trình Chuyển đổi số quốc gia đang cho thấy những chuyển biến mạnh mẽ, rõ nét trong nhiều lĩnh vực kinh tế – xã hội. Đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của chuyển đổi số trong việc chủ động ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào công tác quản lý thuế, nhất là việc triển khai hệ thống hóa đơn điện tử (HĐĐT) đã giúp ngành Thuế tạo bước đột phá mới trong việc quản lý rủi ro, quản lý thuế, thực hiện kết nối, chia sẻ và cung cấp dữ liệu cho các cơ quan nhà nước khác, đặc biệt là cơ quan chức năng trong điều tra, xử lý tội phạm.
“Trong thời gian tới, Tổng cục Thuế tiếp tục chỉ đạo cơ quan thuế các cấp bám sát nội dung về việc thực hiện Chương trình phối hợp số 01/CTPH-BTC-BCA ngày 28/12/2022 giữa Bộ trưởng Bộ Tài chính và Bộ trưởng Bộ Công an tiếp tục triển khai Thông tư liên tịch số 85/2016/TTLT-BTC-BCA ngày 20/6/2016 quy định về phối hợp công tác bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trong lĩnh vực tài chính giai đoạn 2022-2025; tiếp tục tăng cường công tác phối hợp trao đổi thông tin, tài liệu, dữ liệu, kết quả khởi tố điều tra,… giữa 2 cơ quan một cách kịp thời trong việc phòng ngừa trấn áp tội phạm trong lĩnh vực quản lý thuế và hóa đơn.” Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn |
Tuy nhiên, theo Thượng tá-PGS.TS Phạm Tiến Dũng, các loại tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu đã và đang dần có sự “thích ứng” với việc sử dụng các phương thức, thủ đoạn phạm tội mới, tình hình mua bán, sử dụng trái phép hóa đơn vẫn đang có chiều hướng diễn biến ngày một phức tạp. Không chỉ vậy, tình trạng mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp còn là nguyên nhân dẫn đến sự phức tạp của tình hình về tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu.
Trong bối cảnh đó, việc tổ chức Hội thảo khoa học “Quản lý, phát hành, sử dụng HĐĐT – Những vấn đề đặt ra trong công tác phòng ngừa điều tra tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu trong tình hình hiện nay” là hoạt động có ý nghĩa thiết thực, xuất phát từ yêu cầu cấp bách của thực tiễn.
“Đây là cơ hội quý giá để làm rõ về thực trạng; nguyên nhân, điều kiện của tội phạm; những khó khăn, vướng mắc và kinh nghiệm trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu liên quan đến HĐĐT, từ đó đề xuất kiến nghị, giải pháp hoàn thiện hệ thống chính sách pháp luật, cơ chế quản lý và nâng cao hiệu quả công tác của lực lượng Cảnh sát kinh tế.” – Thượng tá-PGS.TS Phạm Tiến Dũng đặc biệt nhấn mạnh.
Việc triển khai HĐĐT đã thay đổi phương thức quản lý
Phát biểu tại hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn cho rằng, việc triển khai HĐĐT trên toàn quốc đã góp phần làm thay đổi phương thức quản lý, cách thức phục vụ người dân của cơ quan thuế nói riêng và cơ quan quản lý nhà nước nói chung theo hướng tự động và ngăn chặn kịp thời hóa đơn của các doanh nghiệp (DN) bỏ trốn, mất tích; phòng chống tình trạng gian lận thuế, trốn thuế… từ đó tạo lập môi trường kinh doanh lành mạnh, bình đẳng.
Theo Phó Tổng cục trưởng Mai Sơn, thực hiện quy định tại Luật Quản lý thuế, Nghị định số 123/2020/NĐ-CP, từ ngày 1/7/2022, các DN, tổ chức và cá nhân kinh doanh đã chuyển đổi sang sử dụng HĐĐT thay cho hóa đơn giấy truyền thống. Sau gần 2 năm triển khai, tính đến nay đã có 100% DN, tổ chức và hộ, cá nhân kinh doanh hạch toán theo phương pháp kê khai chuyển đổi sang sử dụng HĐĐT.
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn khẳng định trong thời gian vừa qua công tác phối hợp đồng bộ giữa ngành Thuế với các đơn vị chức năng thuộc Bộ Công an trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực thuế là rất hiệu quả
Thống kê đến thời điểm này, cơ quan thuế đã tiếp nhận và xử lý gần 7,2 tỷ hóa đơn (gồm hơn 2 tỷ hóa đơn có mã và gần 5,2 tỷ hóa đơn không mã). Hệ thống HĐĐT đã vận hành ổn định, thông suốt 24/7 và đem lại lợi ích thiết thực cho người dân và DN. Theo đó, toàn bộ chi phí tuân thủ và quản lý, vận hành đều được giảm thiểu. Quan trọng hơn, người dân, DN có thể dễ dàng tra cứu được hóa đơn đầu ra, đầu vào, qua đó giảm thiểu được sai sót, cũng như rủi ro về hóa đơn.
Tuy nhiên, Phó Tổng cục trưởng Mai Sơn đánh giá, trong thời gian qua vẫn còn một số DN, tổ chức, cá nhân đã thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật, thành lập DN không để sản xuất kinh doanh mà để thực hiện hành vi bán hóa đơn khống để thu lợi bất chính, một số DN thực hiện hành vi mua hóa đơn không hợp pháp để chiếm đoạt thuế của Nhà nước và nhiều các mục đích khác nhau mang một số đặc điểm cơ bản như:
(i) Kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào, giảm số thuế GTGT phải nộp NSNN; (ii) Sử dụng hóa đơn để hợp thức hóa cho hàng hóa trôi nổi, hợp thức hoá hàng buôn lậu, tham ô, lập khống chi phí phát sinh, làm giảm chi phí dẫn đến giảm thu nhập chịu thuế và thuế TNDN phải nộp NSNN; (iii) Sử dụng hóa đơn đầu vào để tăng số thuế được hoàn; …
“Trước tình hình trên, trong thời gian qua, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo cơ quan Thuế các cấp tăng cường công tác quản lý thuế, công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật thuế của người nộp thuế (NNT); Tăng cường phối hợp với cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực thuế như các hành vi trốn thuế, lừa đảo chiếm đoạt tiền hoàn thuế; mua, bán và sử dụng trái phép hoá đơn; chống thất thu cho NSNN, đảm bảo công bằng xã hội.” – Phó Tổng cục trưởng Mai Sơn chia sẻ.
Công tác phối hợp đã và đang được triển khai đồng bộ, chặt chẽ và rất trách nhiệm
Phó Tổng cục trưởng Mai Sơn cho biết, hiện nay, cơ quan Thuế đã xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá rủi ro về HĐĐT, phát triển các Ứng dụng CNTT để xử lý các dữ liệu về HĐĐT, hỗ trợ nhận diện được NNT có rủi ro cao về sử dụng HĐĐT để đưa ra cảnh báo, xử lý nếu có vi phạm hoặc chuyển sang cơ quan Công an đối với trường hợp thuộc diện rủi ro cao có dấu hiệu tội phạm để phối hợp điều tra và xử lý nếu phát hiện vi phạm.
Thống kê, chỉ tính riêng năm 2023, cơ quan thuế cũng đã chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an kiến nghị điều tra, khởi tố: 88 hồ sơ; và cũng nhận được 4.416 yêu cầu cung cấp hồ sơ của cơ quan Công an đề nghị cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến lĩnh vực thuế của NNT phục vụ công tác quản lý, trấn áp tội phạm kinh tế của cơ quan Công an. Sau khi tiếp nhận đề nghị, cơ quan thuế đã kịp thời phối hợp cung cấp hồ sơ cho cơ quan Công an theo đúng quy định. Một số vụ án điển hình trong công tác phối hợp giữa 2 cơ quan như: Vụ án mua bán hóa đơn VAT không hợp pháp do Nguyễn Minh Tú cầm đầu, Vụ án mua bán hóa đơn của đối tượng Trương Xuân Đước; vụ án Hoàng Đặng Ngọc Mỹ Trang và đồng phạm can tội “In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn” và “Trốn thuế”, …
“Có thể khẳng định, công tác phối hợp giữa ngành Thuế và các cơ quan chức năng trong đó có cơ quan Công an trong việc đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực thuế như các hành vi trốn thuế, lừa đảo chiếm đoạt tiền hoàn thuế; mua, bán và sử dụng trái phép hoá đơn đã và đang được triển khai đồng bộ, chặt chẽ và rất trách nhiệm từ phía các cơ quan liên quan, đồng thời với việc đưa vào ứng dụng cơ sở dữ liệu lớn (Big Data) trong quản lý HĐĐT và quy trình quản lý nghiệp vụ thuế đã được số hóa toàn diện, vì vậy mặc dù thủ đoạn của các đối tượng vi pháp luật trong lĩnh vực thuế ngày càng tinh vi nhưng sớm muộn vẫn bị phát hiện và phải chịu trách nhiệm hình sự trước pháp luật.” – Phó Tổng cục trưởng Mai Sơn nhấn mạnh.
Các đại biểu là đại diện lãnh đạo các đơn vị tham dự và tham luận tại Hội thảo
Tham luận tại Hội thảo, các đại biểu tập trung trao đổi về những nội dung quan trọng, như: Hệ thống quy định pháp luật về quản lý HĐĐT; Việc triển khai hệ thống dữ liệu HĐĐT và các giải pháp trong rà soát, đối chiếu phục vụ quản lý rủi ro hoá đơn; Tình hình vi phạm pháp luật và kiến nghị nâng cao hiệu quả quản lý, xử lý vi phạm pháp luật về HĐĐT; Về công tác phối hợp để nâng cao hiệu quả quản lý, xử lý vi phạm pháp luật về HĐĐT.
Bên cạnh đó, những kinh nghiệm thực tế về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về hoá đơn, đặc biệt, thực tiễn cũng như kinh nghiệm điều tra, xử lý vi phạm về hoá đơn trong các vụ án tham nhũng, kinh tế cũng như các kiến nghị từ thực tiễn đến khắc phục, loại trừ tình trạng mua bán, sử dụng hoá đơn trái phép. Kinh nghiệm trong triển khai hệ thống HĐĐT tại DN, đặc biệt là những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị, đề xuất từ phía DN nhằm góp phần khắc phục, loại trừ tình trạng mua bán, sử dụng hoá đơn trái phép.
Phát biểu kết luận Hội thảo, Thiếu tướng-TS. Chử Văn Dũng, Phó Giám đốc Học viện Cảnh sát Nhân dân gửi lời cảm ơn tới các đại biểu khách mời đã tham dự và mang tới Hội thảo những bài tham luận sâu sắc, có giá trị thực tiễn và tham khảo cao.
“Những kiến nghị, giải pháp của các đại biểu sẽ được Ban Tổ chức ghi nhận, tổng hợp và phối hợp với các đơn vị chức năng có liên quan báo cáo, tham mưu cho các cấp có thẩm quyền, từ đó góp phần vào việc tăng cường, nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác phòng ngừa, điều tra tội phạm về kinh tế, tham nhũng, buôn lậu trong thời gian tới.” – Thiếu tướng-TS. Chử Văn Dũng khẳng định.
Các đại biểu đại diện lãnh đạo các bộ, ngành tham dự Hội thảo
Những nội dung trọng tâm được tham luận tại Hội thảo 1. Vụ Quản lý thuế DNNCN (Tổng cục Thuế): Thực trạng vi phạm pháp luật về HĐĐT, nguyên nhân và các giải pháp của ngành Thuế. 2. Cục Quản lý đăng ký kinh doanh (Bộ Kế hoạch và Đầu tư): Những hạn chế, vướng mắc trong quản lý DN sau đăng kinh doanh và giải pháp khắc phục góp phần hạn chế tình trạng phát hành, mua bán, sử dụng trái phép HĐĐT. 3. Cục Thuế TP Hải Phòng: Một số giải pháp trong công tác quản lý thuế nhằm ngăn chặn việc sử dụng HĐĐT không đúng quy định của người nộp thuế. 4. Cục Thuế TP Hà Nội: Kết quả phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật về HĐĐT tại Cục Thuế TP Hà Nội – Bài học kinh nghiệm và kiến nghị. 5. Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam: Kinh nghiệm quản lý, phát hành, sử dụng HĐĐT tại Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam – Những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị. 6. Ngân hàng Vietcombank: Một số khó khăn, vướng mắc trong triển khai HĐĐT tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam và kiến nghị, đề xuất. |